Case: Wat als de uitkomsten van een scenariostudie niet 'bevallen'? 

Iedere scenariostudie begint met het in beeld brengen van de perspectieven. Vanuit welk oogpunt vindt een scenariostudie plaats? Welke doelgroepen en belangen zijn er? Is er een gezamenlijk perspectief? Vaak is dat laatste niet het geval. Meestal zijn er verschillende deelbelangen. Zoals de vertegenwoordigers van een bedrijventerrein, een natuurvereniging, de betrokken overheden, een winkeliersafvaardiging of een Dorpsraad die opkomt voor de belangen van een bepaalde plek.

Onderscheid en herhaling
Simester onderscheidt 10 stappen bij het uitvoeren van een scenariostudie. Soms kan herhaling in het proces leiden tot een inefficiënte scenariostudie. Zo werd in een case een voorkeurslocatie bepaald voor een nieuwe energievoorziening. Sommige scenario’s, in dit geval locaties, werken tijdens het proces telkens geagendeerd door een bepaalde doelgroep. De locaties waren echter al ‘afgeschreven’ en maakte geen onderdeel meer uit van de afweging om tot een voorkeursscenario te komen.

Volwaardigheid betwist
Waar het in bovenstaande case om gaat is het aspect van volwaardigheid. Dit is de tweede stap in een scenariostudie nadat de perspectieven zijn vastgesteld. Een scenariostudie toetsen we altijd op volwaardigheid. Een scenario moet realistisch gezien mogelijk zijn. Een windpark op honderd meter van een huis? Wettelijk niet mogelijk. Een maatschappelijke voorziening dat de kerk als geschikte locatie ziet, terwijl de kerk dat niet wil? Daar kun je niet omheen. Er is dan geen sprake van een volwaardig scenario. Bij volwaardigheid gaat het dus om wat er wettelijk, technisch en praktisch haalbaar is.

Patronen en reflexen
Het is een bekend patroon of reflex bij scenariostudies: als de uitkomsten populair gezegd niet ‘bevallen’, dan worden scenario’s die eerder als niet-volwaardig zijn gekenmerkt, opnieuw ter sprake gebracht. Ook worden de argumenten om het betreffende scenario als niet-volwaardig te bestempelen ter discussie gesteld.

Vaak wordt de proceskwaliteit aan de orde gesteld als de uitkomsten van een scenariostudie niet bevallen. Bijvoorbeeld wanneer de onafhankelijkheid van het onderzoeksbureau/onderzoeker, of de zorgvuldigheid van het proces ter discussie wordt gesteld. Daarnaast kunnen de gewichten of wegingsfactoren die worden gebruikt, achteraf verschillend blijken.

Onze aanpak
Simester zorgt er bij iedere scenariostudie voor dat de perspectieven (stap 1) helder zijn. Vervolgens kijken we of er duidelijkheid is over wat wel en niet volwaardige scenario’s zijn (stap 2). Zo hoeft er tijdens de studie niet op terug worden gekomen. We reserveren altijd voldoende tijd om deze stappen grondig en accuraat te doorlopen.

Overweegt u een scenariostudie te laten doen? En wilt u deze casus graag aan ons voorleggen? Vul dan onderstaand formulier in. U ontvangt binnen 1 werkdag reactie.